گردشگری كارخانه ای (Factory tourism)
بازدید ها و سفرهای سازمان یافته از كارخانه ها برای دیدن اشیاء ساخته شده و فرآیند كاررا گویند كه ممكن است خرید از فروشگاه كارخانه را نیز برای بازدیدكنندگان فراهم كند.
گردشگری مزرعه ای (Farm tourism)
این نوع گردشگری به واسطه محیط خاصی كه دارد از دیگر انواع گردشگری تمییز داده می شود و همچنین به گردشگری كشاورزی كه نیز مشهور می باشد در واقع این نوع گردشگری بخشی از كل گردشگری و محل همپوشانی گردشگری محیطی و گردشگری فرهنگی است.
گردشگری مزرعه ای مكانی كه گردشگران در آن اقامت می كنند و زمانیكه در كارهای كشاورزی و دامپروری شركت می كنند را شامل می شود.به علاوه ، این نوع گردشگری ابزاری برای حفظ منابع طبیعی و نگهداری چشم اندازها و مناظر سنتی می باشد.
قایق ( كلك ) (Ferry)
قایق مخصوص حمل مسافر و كالا در مسیر های كوتاه كه از یك سو مرتبا به سوی دیگر می رود.
جشن (Feast)
جشنها اغلب با تفریح و سرگرمی همراه هستند. جشنهای روزهای مذهبی ، جشنهایی همگانی هستند كه اغلب تعطیلات عمومی و یا عید می باشند. در واقع جشن ها یادآور روزهای مهم هستنند.جشنواره های غذا جدیدترین نوع آنها می باشند كه تمامی اینها به طور بالقوه جاذبه گردشگری محسوب می شوند.
تورهای مستقل خارجی (Foreign independent tours)
تورهایی خارجی هستند كه توسط خود گردشگران سازماندهی می شود كه دارای كیفیت بالا و به صورت اختیاری و بدون راهنما می باشند.
انعام (Gratuity)
مبلغ اضافی كه علاوه بر قیمت معمولی به شخصی كه در رستوران و… خدمتی را ارائه می كند توسط مشتری داده می شود.
جشنواره مذهبی (Festival, religious)
جشنواره هایی كه وابستگی مذهبی دارند جشنواره مذهبی نامیده می شوند. رویدادهای گوناگونی كه امروزه مضمون مذهبی بیشتری دارند در بسیاری از محیط ها و مذاهب پرورش پیدا می كنند كه تعداد زیادی از گردشگران رااز نواحی دور و نزدیك به خود جذب می كنند.
اخیرا تعداد زیادی از این جشنواره ها در كشورهای مدیترانه به منظور پیشرفت گردشگری این كشورها مورد استفاده قرار گرفته اند.
شوخی (Fun)
این لغت اشاره دارد به میزان مفرح بودن گردشگری ، شوخی و خنده خواسته ی یك كودك و فرد بالغ در هر موقعیتی می باشد و می تواند انگیزه ای برای گردشگر باشد .
برنامه های مصرف مكرر (Frequent user programmes)
این نوع برنامه ها برنامه هایی هستند كه در آن مشتریان دائمی و ثابت خدمات شركتها و موسسات را از طریق سفرهای رایگان و یا تخفیف ویژه و یا سایر امتیازات دریافت كنند.
گردشگری سخت (Hard tourism)
این نوع گردشگری كه نقطه مقابل گردشگری نرم و جایگزین می باشد برای توصیف و بیان توسعه ی بدون برنامه و زیاد گردشگری و با هدف توجه به مسائل اقتصادی و عدم توجه به اثرات اجتماعی ، فرهنگی و زیست محیطی مورد استفاده قرار می گیرد.
هدف سفر (Purpose of trip)
اهداف اصلی سفر به شش گروه عمده تقسیم می شوند كه این گروه بندی توسط سازمان جهانی جهانگردی و به منظور اهداف آمارگیری صورت گرفته است .
این اهداف اصلی سفر تفریح ، دیدار دوستان و اقوام و آشنایان ، تجارت ، گذران اوقات فراغت ، سفرهای مذهبی و زیارتی و درمان می باشند.
گردشگری روستایی (Rural tourism)
این نوع گردشگری در سالهای اخیر به عنوان ابزاری برای ایجاد درآمد و اشتغال و تنوع بخشی به اقتصاد محلی مورد توجه قرار گرفته است.
عمدتا شهرنشینان برای تجربه موقت سبك و شیوه زندگی روستایی این نوع گردشگری را طلب می كنند.گردشگری روستایی بیشتر یا گردشگری مزرعه شناخته می شود حال آنكه گردشگری روستایی دربرگیرنده مفهوم وسیعتری می باشد.
جهان چهارم (Fourth world)
در واقع اصطلاحی است كه به اقلیت مردم كه در حكومت های متشكل از یك قوم جمع شده اند گفته میشود كه به طور كلی در نواحی جنبی جغرافیایی زندگی می كنند و از لحاظ سیاسی واقتصادی وضع نامناسبی دارند و توسعه نیافته اند.
مردم جهان چهارم برای گردشگری قومی و گردشگری ماجراجویانه به عنوان یك جاذبه می باشند كه در صورتیكه هنرهای دستی و فرهنگ آنها به طور فزاینده منتشر گردد محیط های طبیعی كه آنها در آن زندگی می كنند در معرض خطر قرار می گیرد.
جشنواره (Festival)
در تمامی فرهنگ ها برگزاری جشن وجود دارد و انواع اشیا ، افراد یا موضوعات همه دلایلی برای ایجاد جشنواره ها محسوب می شوند.به طور كلی جشنواره ها دارای محتوای مذهبی یا غیر مذهبی می باشند كه در سطوح مختلف محلی ، ملی و بین المللی برگزار می شوند و یكی از جاذبه های گردشگری محسوب می شوند.
سازمان سفر بین المللی جوانان (Federation of international youth travel organization)
هدف از این سازمان ترویج پویایی و گسترش افق های فكری افراد جوان به وسیله سفر ، فراگیری زبان ، زندگی خانوادگی ، گردشگری فرهنگی و اجتماعی و سایر فرصتها برای رشد و پیشرفت فردی است.كه یكی از بزرگترین سازمانهای تجاری در بخش سفر جوانان و دانش آموزان می باشد.این سازمان از رشد سریع گردشگری جوانان حمایت می كند و 245 عضو در 54 كشور دارد. این سازمان برای تسهیل دستیابی به امكانات گردشگری و فرهنگی و فعالیت های تفریحی به اعضای جوان خود كارت شناسایی ارائه می دهد.
نمایشگاه ها (Fairs)
نمایشگاه ها رویداد هایی هستند كه معمولا به صورت دوره ای و برای معامله ی كالا و خدمات برگزار می شوند.كه شامل آموزش ، سرگرمی ها ، مسابقه ها و جشن می باشد.
نمایشگاهای كشاورزی یه سنت های روستایی توجه دارند. همچنین نمایشگاههای تجاری به تجارت و خرید و فروش توجه دارند.نمایشگاهای جهانی باعث می شوند كه كشورها با یكدیگر مقایسه شوند و از این طریق موجب افزایش ورود جهانگرد می شود.
تفریح در جنگل (Forest recreation)
جنگل ها مكانهای عمده ای برای تفریح گردشگران پویا و فعال می باشند مخصوصا برای چادر زنان و بوته و شاخ و برگ پیماها.
تفریح در جنگل می تواند آهسته و كوتاه قدم بر داشتن و مسیر طولانی راه پیمودن ( كوچ نشینی ) باشد ویا می توان ماهیگیری و قایق رانی در جایی كه آب وجود دارد را شامل شودو همچنین جنگلها مكانهایی برای گردشگری طبیعت ، گردشگری ماجراجویانه و طبیعت گردی هستند. در جایی كه جنگلها از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند ممكن است از آنها به عنوان پارك ملی حفاظت شود.
بیماریهای ناشی از غذا (Food- borne illness)
بیماریهای ناشی از غذا به دلیل وجود مستقیم یا غیر مستقیم باكتریهای مضر در مواد غذایی مصرفی می باشد. مانند سالموندلا. این قبیل بیماریها مكررا موجب معده درد ، اسهال ، استفراغ می شوند.گردشگران برای جلوگیری از این نوع بیماریها باید از نوشیدن آب با بطری ، خوردن غذاهای داغ ، خوردن سالاد ، میوه های محلی.و… اجتناب كنند مگر اینكه توسط منبع قابل اطمینانی تولید شده باشند.
اثر تظاهری (Demonstration effect)
افزایش تعداد گردشگران در یك مقصد، اثرات اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی زیادی را برای جوامع میزبان به همراه دارد.كه از جمله مهمترین این اثرات ، تقلید است كه ساكنان محلی برخی از جوامع تمایل به تقلید از رفتار گردشگران را دارند. لذا ویژگیهای رفتاری آنها را به خود می گیرند و از رفتار آنها تقلید می كنند.
درك این مفهوم نیازمند توجه به این موارد می باشد كه چرا تنها برخی از رفتارها تقلید می شوند؟ چه كسی از آنها تقلید می كند ؟و چگونه آنها را یاد می گیرند ؟
تحقیقات نشان داده است كه فاكتورهای معینی در ایجاد این امر دخیل هستند از جمله آنها :شكاف فرهنگی بین فرهنگ گردشگران و فرهنگ جامعه میزبان ، قدرت اقتصادی جامعه میزبان و مهمان ، همسانی فرهنگ و مورد قبول واقع شدن آن توسط اكثریت افراد جامعه میزبان ، قدرت فرهنگی جامعه میزبان و میزان انعطاف پذیری و پاسخگویی آن به تاثیرات جدید
كه این امر بیشتر در كشورهای در حال توسعه دیده می شود زیرا زمانیكه یك گردشگر از یك كشور توسعه یافته به كشوری در حال توسعه سفر می كند شكاف های فرهنگی در این صورت برجسته تر می شوند.
بازدید كننده یك روزه (Excursionist)
به افرادی گفته می شود كه سفرهای تفریحی آنها كوتاه مدت ( یك روزه ) و عموما شب راخارج از خانه اقامت نمی كنند.كه این افراد اغلب به صورت گروهی سفر می كنند و به دلیل اقامت كوتاه مدت آنها در مقصد استفاده آنها از خدمات گردشگری نیز محدودتر می باشد. امروزه سفرهای تفریحی كوتاه مدت در میان كشور هایی كه با یكدیگر همسایه هستند امری متعارف و پدیده ای مهم می باشد كه اغلب به صورت جداگانه در آمار گردشگری آنها ثبت می شود .
كج رفتاری (Deviance)
به طور كلی می توان این واژه را به این صورت معنی كرد: رفتاری كه با نرم و حالت طبیعی و استاندارد تفاوت دارد. اما تعریف اجتماعی و منطقی كج رفتاری عبارت است از: سر باز زدن از استانداردهای برجسته و شاخص.
بنابراین گردشگری، به دلیل اینكه برای اكثریت مردم، تعطیلات، دوره ای از رفتار است كه با رفتارهای روزمره زندگی متفاوت می باشد، خود ، یك نوع كج رفتاری تلقی می شود و همچنین در برخی از موارد رفتار واقعی كه از برخی گردشگران سر می زند در صورتیكه شامل فعالیت هایی همچون : استفاده از مواد مخدر ، مصرف بیش از حد مشروبات الكلی یا فحشا باشد( هر چند این رفتارها لزوما جرم محسوب نمی شوند ) ممكن است كج رفتاری تلقی شود.
اما به طور كلی توصیف كج رفتاری و اینكه چه عواملی باعث ایجاد آن می شود نیازمند توجه و دقت در موارد زیر هست : اینكه استانداردها چگونه هستند ؟ چه كسی و چگونه آنها را تعیین می كند و چه كسی و چرا از آنها پیروی می كند؟
(Development era)
توسعه گردشگری به 3 دوره اصلی تقسیم می شود :
دوران پیشه وری ، كه به عنوان توسعه آهسته و كند شناخته می شود كه در این دوره گردشگری با مهارتها و تكنولوژیهای كمیاب و نادر مواجه بود. دوره ی فوردیزم كه در این دوران گردشگری با استاندارد شدن و تولید انبوه همراه بود و بالاخره دوره گردشگری نوین كه گردشگری اولیه را از طریق بخش بندی تقاضا ، انعطاف پذیری عرضه و ادغام مورب متحول نموده است.
انعام (Tipping)
نوعی پرداخت كاملا اختیاری می باشد كه مستقیما از طرف مشتری به كارمند در قبال كیفیت خدماتی كه ارائه شده پرداخت می شود. دادن انعام تنها در برخی از فرهنگها وجود دارد و در برخی از فرهنگها اصلا چنین پرداختی دیده نمی شود.
دادن انعام در جاهایی كه خدمات مستقیم و یا به صورت شخصی به مشتری ارائه می گردد بسیار برجسته تر می شود. رستورانها و هتل ها از نمونه مكانهایی هستند كه در ان ها دادن انعام بسیار دیده می شود.
Youth tourism
یک بخش از بازارگردشگری که افراد در سنین 18-15 و 29-25 را شامل می شود . آمار نشان می دهد که گردشگری جوانان بیش از گردشگری به شکل کلی در حال توسعه می باشد .
Winter sun
تعطیلاتی که در فصول غیر از تابستان برای استفاده از امکانات گردشگری مناطقی که درزمستان اقلیم مناسبی دارند مانندسواحل مدیترانه و یا جزایر قناری در اسپانیا و فلوریدا در آمریکای شمالی به ویژه برای بازنشسته ها طراحی می شوند .
Water resources depletion and pollution
منابع آب تازه در بسیاری از کشورها کمیاب می باشد وبا مصرف بالای کشاورزی ،صنعتی ، خانگی و نیز آلودگی بیش از پیش تحلیل می روند .صنایع سفر گردشگری و هتل داری مصرف کنندگان عمده آب و نیز تولید کننده زباله و فاضلاب می باشند. کمبود و آلودگی آب به ویژه در کشورهای درحال توسعه بر گردشگری و هتلداری نیز تاثیر می گذارد .
میل به سفرهای تفریحی (Wanderlust)
این واژه میل به ترک جاهای شناخته شده به قصد مقاصد ناشناس و سفر رفتن برای دیدن مکانهای متفاوت به قصد مناثر شدن از جیزهای جدید را توصیف می نماید .به نظر می رسد میل به سفر بیشتر درگردشگری بین المللی ارضا شود تا در گردشگری بومی به نیاز به امکاناتی برای اقامت کوتاه دارد تا اقامت تا اقامت های طولانی . اقلیم نیز در اینارتباط در درجه بعدی اهمیت قرار دارد ومعمولا بیش از یک مکان یا کشور مورد بازدید قرار می گیرد .
شهر نشینی (Urbanization)
فرایند رشد مناطق شهری بهگونه ای که موجب افزایش نسبت جمعیت ساکن در آنها شود.این مفهوم اغلب با صنعتی شدن در هم آمیخته است افزایشجمعیتشهری توامبا مهاجرتاز مناطق روستایی به مناطق شهری است . از آنجا که مناطق شهری نسبت تعطیلی بالایی دارند ارتباط مهمی با گردشگری دارد.
User- oriented resources
منابع اختصاصی ویژه گردشگری و تفریح که جاذبه ی آنها بیشتر بر پایه دسترسی آسان شکل گرفته است تا کیفیت منابع در مجاورت مراکز جمعیتی قرار گرفتهوبیشتر پاسخگوی نیازهای مردم محلی و منطقه است تا بدنبال جذب بازدید کننده بین المللی باشد .مانند پارکها ، اماکن ورزشی و رستورانها .
Urban renewal
بازسازی ، تعمیر و نوسازی بافت عادی و فرسوده شهری به گونه ای که فضاهای مورد نیاز گردشگری و تفریحی بخش مهمی را به خود اختصاص دهند .
گردشگری شهری (Urban tourism)
سفرها و بازدید هایی که به مقاصد شهری انجام می گرید تحت عنوان city tourism) نیز شناخته می شود ).سفرهایی که با انگیزه بازدی از جاذبه های تاریخی و فرهنگی تجاری خرید وشرکت در رویدادها انجام می گیرد . این گونه گردشگری رشد سریعی داردواین امر فرصت بیشتری برای بازسازی بافت های شهری فراهم می آورد .
شاخص سفر (Trip index)
روشی آماری برای تعیین اینکه مقاصدی که توسط گردشگران بازدید می شوند مقاصد اصلی هستند و یا صرفا توقفگاهی بین راهی .این شاخص با تقسیم شب های گذرانده شده درمقصد بر کل شبهای سپری شده در طول سفر (100× ) محاسبه می شود . شاخص 100نشانمی دهد که تمام سفر در یک مقصد گذرانده شده وشاخص صفر بدین معنی است که هیچ شبی در طول سفر در آن مقصدگذرانده نشده است.
مسافر (Traveler)
فردی که بین دویا چند کشورو یا بین دو یا چند محل در داخل کشور محل سکونتش در حال سفر باشد . از نظر آمارگردشرگری تفاوتی میان دونوع عمده از مسافران وجود دارد : «دیدارکنندگان» و«سایر مسافرین» . تمامی مسافرینی که به فعالیت های گردشگری می پردازند ، دیدار کننده می باشند.
بنابراین واژه دیدار کننده معرف مفهوم پایه ای برای سیستم کلی آمارهای گردشگری می باشد . (سازمان جهانی جهانگردی )
صنعت سفر (travel industry)
در معنای دقیق ، شرکت های حمل ونقل مسافر وشکرت هاو تشکیلاتی که خدمات خودرا می فروشند از جمله متصدیان گشت و آژانس داران ، در معنایی جامع تر به تمامی شرکت ها وتشکیلاتیاتلاق می شودکه نیازهای مسافرانرا برآورده می سازند .
گاهی اوقات به عنوان مترادف صنعت گردشگری نیز استفاده می شود .
صنعت سفر (Travel advisory)
توصیه ای که غالبا به صورت هشدارتوسط مقامات دولتی در رابطه با مسافرت به یک کشور یا منطقه ، در مواردی مانند نا آرامی های اجتماعی یا به خطر افتادن سلامتی ، انتشار می یابد.
مسیر (Trail)
در تفریح و گردشگری عموما مسیرهای طراحی شده است همراه با تابلوهای راهنما جهت هدایت افراد ، دوچرخه سواران ، و یا اسکی بازان درطول آن مسیر، اگر چه بیشتر برای استفاده بازدید کنندگان طراحی می شوند به طور فزایندهای به عنوان ابزاری جهت مدیریت بازدید کننده ها در مناطق با تراکم بالا استفاده می شوند .
شاخص عملکرد گردشگری (Tourist function index)
سنجش خام اهمیت گردشگری دریک منطقه که با بررسی نسبت تعداد تخت موجود و جمعیت ساکن سنجیده می شود .
مرکز اطلاع رسانی گردشگری (Tourist information centre (TIC))
دفتری که در زمینه جاذبه ها تسهیلاتوخدماتگردشگری اطلاع رسانی می کندو گاهی اوقات خدماتی مانندرزرو اقامت گاه را نیز ارایه می دهد .این خدمات ممکن است توسط دولت شوراهای گردشگری و یا سایر سازمانها عرضه شود .
Tourist enclave
یک منطقه مقصد گردشگری که گاهی اوقات رویداد در کنار یکدیگر انتخاب مقصد گردشگر را تعیین می کنند .
گردشگر (Tourist)
برای اهداف آمارگیری دیدار کننده ای را گویند که به مدت حداقل یک شب از یک محل بازدید می کند و هدف اصلی او ازبازدید : تفریح واستراحت تجارت و امور حرفه ای وسایر اهداف گردشگری می باشد (سازمان جهانی جهانگردی )
Townhouse hotel
گونهای از هتلهای کوچک و خصوصی که اقامت تجملی را در مرکز شهرها و در ساختمانهای بازسازی شده عرضه می کنند .
بخش گردشگری (Tourism sector)
بخشی از اقتصاد که وظیفه ی اصلی آن پاسخ گویی به نیازهای گردشگران بوده ومتشکل از صنایع وابسته به گردشگری است که بیشتر خدمات خود را به گردشگران ارایه می کنند تا مردم و بازار محلی
مناطق مولد گردشگری /گردشگر فرست (Tourism generating areas)
مناطق مبدا گردشگران بنابراین مناطق اقامت و دایمی گردشگران که نشانگر منبع تقاضا و موقعیت بازار هستند ، جایی که وظایف اصلی بازاریابی گردشگری بر آن اساس انجام می شود . مراکز جمعیتی مهم در کشورهای توسعه یافته مناطق اصلی مولد گردشگری بین المللی و بومی به حساب می آیند .
اثر گردشگری (Tourism impact)
به طور کلی اثراتی که گردشگران و توسعه گردشگری بر روی جامعه و یا منطقه دارند.اثرات معمولا به سه دسته اقتصادی اجتماعی فرهنگی وزیست محیطی تقسیم می شوند .گاهی اوقات با تقسیم عدد مربوط به تراکم گردشگری یک دوره به دروه بعد شاخص تراکم گردشگررا محاسبه می نمایند .
مخارج گردشگری (Tourism expenditure)
مجموع هزینه های مصرفی که توسط یک بازدید کننده ویا از طرف یک بازدیدکننده برای سفر و اقامت اودر یک مقصد پرداخت می شود. جزئیات پیشنهادی آن شامل هفت دسته اصلی می شوند . سفر کامل و گشت کامل با اقامت ، غذا و نوشیدنی حمل و نقل تفریح فعالیت های فرهنگی و ورزشی و خرید .
مقاصد گردشگری (Tourism destinations)
کشورها نواحی شهرها وسایر مناطقی که گردشگران راجذب می کنندمحل اصلی فعالیت گردشگران هستند و بیشتر وقت و هزنیه ی گردشگران در این مناطق صرف می شود. اصلیترینمحل تمرکز جاذبه ها اقامت وسایر تسهیلات و خدمات گردشگری هستند واثرات مهم گردشگری (اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی ) در آنجا روی می دهد.
اقامتگاه گردشگری (Tourism accommodation)
تعریف قابل قبول بین المللی برای این واژه وجود ندارد . اما می توان آن را هر نوع تسهیلاتی که معمولا امکان اقامت شبانه برای گردشگران را فراهم می آورد ، تعریف نمود . به دو گروه اصلی تقسیم می شود تاسیسات گردشگری همگانی و اقامت گاه گردشگری خصوصی .
شاخص فعالیت گردشگری (Tourism activity index)
اندازه گیری تغییر نسبی فعالیت گردشگری در طی زمان که در آن اطلاعات جمع آوری شده از مناطق مورد نظر برای اندازه گیری سطح و میزان گردشگری استفاده می شود .تحت عنوان tourism barometer نیز عنوان می شود .
مناطق زمانی (Time zones)
تقسیم دنیا به مناطقی بر اساس نصف النهار گرینویچ که در آن ساعت رسمی محلی مورد استفاده قرار می گیرد .هنگامی که زمین هر 24ساعت یکبارحول محور خود که 360 درجه طول جغرافیایی است یک چرخش کامل می کند ، 24منطقه ی زمانی پدید می آید . اساس زمانی خورشیدی در هر منطقه نصب النهار مرکزی آن منطقه است که 15درجه با نصف النهار مجاور فاصله دارد . اما منطقه واقعی بیشتر از واحد ها و مرزهای سیاسی تبعیت می کند تا دقیقا ا ز نصف النهارها . کشورهای بزرگ با کشیدگی شرقی ، غربی به مناطق زمانی متعددی تقسیم می شوند مثلا قاره آمریکا به پنج ، کانادا به شش و فدراسیون روسیه به یازده منطقه زمانی تقسیم شده اند.
گردشگری سیاه (Thana tourism)
تحت عنوان گردشگری سیاه نیز شناخته شده است . سفرها وبازدیدهایی ازمقاصدی که به نوعی با مرگ و میر انسانها مرتبط است مانند مکانهای آدم کشی و جنایت میدان های جنگ.
گردشگری پایدار (Sustainable tourism)
برگرفته از مفهوم توسعه پایدارکه در سال1987 درگزارش کمیسیون توسعه و محیط زیست سازمان ملل تعریف شده این واژه برای تمامی گونه های گردشگری که در دراز مدت با محیطهای زیست محیطی اجتماعی و فرهنگی سازگار جهانی گردشگری ، گردشگری پایدار را به عنوان مدلی از توسعه اقتصادی تعریف کرده است که طراحی می شود تا :
کیفیت زندگی مردم جامعه میزبان را بهبود بخشد ، تجربه ی نابی برای بازدی کننده به همراه داشته باشد .کیفیت محیط زیست را حفظ نماید واجرای آن هم بستگی به جوامع میزان و هم بازدید کنندگان دارد.
Sunlust
انگیزه ای برای سفرهای تفریحی که توسط اچ پی گری تحت عنوان وجود امکانات بهتر در یک مقصد گردشگری به نسبت آنچه در محل زندگی گردشگری وجود دارد ، تعریف شد . این سفرها اغلب معادل استفاده از تسهیلات اقامت طولانی مدت و تفریحی مانند تفریحگاهها می باشند.
Standby
درسفر و گردشگری به فردی گفته می شود که رزرواسیون قبلی ندارد ودر لیست انتظار قرار دارد.
گردشگری ورزشی (Sports tourism)
سفرها و بازدیدهایی که به انگیزه شرکت در یک مسابقه ورزشی ویا تماشای آن صورت می گیرد.
گردشگری فضایی (Space travel /tourism)
سفر وبازدید از فضا ، اولین بار در سال 2001 توسط یک آمریکایی که با استفاده از یک فضا پیمای روسی به ایستگاه فضایی رفت ، انجام گرفت .
گردشگری اجتماعی (Social tourism)
گردشگری با مشارکت افرادی: که یا امکانات کافی در اختیار ندارند و یا به واسطه شرایط سنی ، ناتوانایی جسمی و شرایط خانوادگی امکان سفر رفتن را ندارند و با در نظر گرفتن تمهیلاتی مانند پرداخت یارانه ، خدمات و تسهیلات ویژه ، امکان سفر رفتن را برای آنها فراهم می آورند .
Scenic route
جاده ای خوش منظره و اغلب با عرض کم که از میان مناطق جاذب حومه شهر عبور می کند.
این مسیرها نه تنها به عنوان جاذبه توریستی بلکه به جهت جلب توجه گردشگران و دورکردن آنها از جاده های اصلی واجد اهمیت هستند.
گردشگری روستایی (Rural tourism)
گردشگری در مقاصد حومه ی شهرها .گردشگری روستایی در سالهای اخیر به عنوان ابزاری جهت درآمدزایی و ایجاد اشتغال و تنوع بخشیدن به اقتصاد محلی مورد توجه قرار گرفته است .
گردشگری روستایی اغلب با گردشگری مزرعه شناخته می شود اما گردشگری روستایی مفهوم گسترده تری را شامل می شود که در برگیرنده مسیرهای ویژه طبیعت گردی ، مکانهای گردش دسته جمعی ، مراکز تفسیر وموزه های کشاورزی و مردم شناسی است .
علاقمندی به سفر (Wanderlust)
در حالت كلی این لغت برای نشان دادن علاقه به سفر به كار می رود اما به صورت تخصصی ، نوعی از گردشگری را كه در آن فرد با آرزوی تجربه ی مكان ها و یا فرهنگ های جدید و متفاوت و اشتیاق به سازگاری با شرایط محلی ، جاهای شناخته شده را به قصد مقاصد ناشناخته ترك می كند توصیف می نماید كه معمولا در این سفر بیش از یك مقصد مورد بازدید قرار می گیرد.
مجموعه فرصت (Opportunity set)
كه به تركیبی از مقاصد كه یك گردشگر برای انجام یك مسافرت خاص بررسی می كند اشاره دارد. اندازه، تعداد و اركان مجموعه فرصت می تواند در بین افراد و سفرها به طور قابل ملاحظه ای تغییر كند. كه شناخت و آگاهی فرد از مقاصد مختلف، تجربه ی قبلی فرد ، شخصیت و ماهیت سفر ( از نظر مدت سفر ، هزینه های آن و … ) می توانند بر مولفه های یك مجموعه فرصت تاثیرگذاز باشد.
Game park reserve
منطقه ای كه به منظور حفاظت از حیات وحش و محدودسازی رابطه ی متقابل انسان و حیات وحش و زیستگاه های موجود در محدوده آنها طراحی شده است كه می توانند مالكیت خصوصی یا دولتی داشته باشند. كه گاهی ممكن است در این مناطق مجوز شكار تفریحی صادر شود. اما به علت اینكه بسیاری از این مناطق از زیستگاه ها و حیوانات در برابر خطر انقراض محافظت می كنند تنها اجازه ی تماشا و عكسبرداری از آنها را صادر می نمایند.
موقعیت اجتماعی (Social situation)
اصطلاح كلی برای بیان تعامل مردم به روش های معمول در موقعیت های خاص می باشد كه این روش ها دارای نه ویژگی می باشند كه عبارتند از : اهداف ، قوانین ، نقش ها ، مجموعه ای از اصول ، زنجیره رفتار ، مفاهیم تنظیمات محیطی ، زبان ، مهارت ها و مشكلات كه استفاده این اصطلاح در گردشگری در تعاملات میزبان و مهمان ، گردشگری – راهنما می باشد.
هزینه فرصت (Opportunity cost)
هزینه فرصت هر منبع نسبت به متنی كه در آن استفاده شده است تعریف می شود. و این كلمه عبارت است از سودی كه در صورت عدم استفاده از منبع به دلیل استفاده از یك جایگزین سودمندتر از دست می رود. بنابراین اگر سود ناشی از یك كاربرد پیشنهادی حداقل برابر با هزینه فرصت نباشد آن كاربرد از نظر اقتصادی توجیه نمی شود.
گردشگری ادبی (Literary tourism)
به شكلی از گردشگری اطلاق می شود كه انگیزه عمده و اصلی آن بازدید از مكان های ویژه ای می باشد كه به موارد جالب در ادبیات مربوط می شود. كه می تواند بازدید از خانه های گذشته و حال نویسندگان ، اماكن واقعی یا افسا نه ای كه در ادبیات شرح داده شده اند و اماكن مربوط به شخصیت ها و رویداد های ادبی را شامل شود.
توصیه های سفر (Travel advisory)
كشورها اغلب شهروندان خود را در مورد ناپایداریهای شرایط سیاسی یا اجتماعی موجود در مقصدهای جهان آگاه می كنند.
این توصیه ها به معنای بازداشتن از سفر نمی باشد هر چند ممكن است این مفهوم و اثر را داشته باشد اما بیشتر به این معنا است كه گردشگران را در برابر موقعیت هایی كه با آنها آشنایی ندارند آماده و مجهز نمایند تا احتیاط كافی را داشته باشند.
Safari
این اصطلاح سفرهای كاملا مجهز كه افراد برای آنها آموزش و راهنمایی شده اند و آذوقه و مواد غذایی آنها از قبل تهیه شده است به منظور شكار ، اكتشاف یا تحقیقات علمی را شامل می شود.كه در اصل به شرق آفریقا مربوط می شود. البته بسته های تور مربوط به شرق و جنوب آفریقا و همچنین نواحی منابع طبیعی در جاهای دیگر نیز این عنوان را به خود گرفته اند. هدف عمده و اولیه این نوع سفرها به ندرت شكار كردن می باشد در واقع بیشتر تماشا و عكسبرداری از حیات وحش را شامل می شود.
گردشگری طبیعت گرا (Nature tourism)
این لغت اغلب مترادف لغت اكوتوریسم به كار می رود. كه افزایش آگاهی در مورد محیط و قابلیت دسترسی به نواحی دوردست باعث رشد سریع این نوع گردشگری شده است كه عموما سفر و بازدید از طبیعت همراه با تلاش برای محفاظت از آن را شامل می گردد. كه بازدید از جنگل های انبوه مناطق استوایی ، بازدید از زیستگاه های پستانداران و … از این جمله می باشند.
نوآوری (Innovation)
در رابطه با گردشگری 4 نوع نوآوری را می توان شناسایی كرد. 1- نوآوری های محصول : مه از كالاهایی كه هر یك كاملا جدید و یا در زمینه های جدید هستند منتج می شود. 2- نوآوری های فرآیند : كه توسعه و بهره برداری از تكنولوژی یا نظریه های فنی جدید در فرآیند های جدید تجاری را در بر می گیرد. 3- نوآوری های مدیریت : كه چهارچوب ها را بر اساس عملكرد سازمان یافته قبلی اصلاح و بهبود می بخشد. 4- نوآوری های قانونی : كه رابطه خارجی و ظاهری بین مصرف كننده و دیگر اعضای زنجیره ای را بالا می برد.
گردشگری سیاه (Thanatourism :(dark tourism ))
این نوع گردشگری سفر به مناطقی كه به گونه ای با مرگ ومیر، بلایا و مشكلات مرتبط است را شامل میشود. كه شامل بازدید از مناطق جنگی ، قتل و جنایت ، قبرستانها و یا بازدید از مناطقی كه افراد مشهور در آنجا مرده اند را شامل می شود كه این نوع گردشگری بسیار وسیع و قدیمی می باشد.
سفر اختیاری (Discretionary travel)
كه تمامی انواع گردشگری غیر اجباری را شامل می شود كه معمولا پس از انجام سفرهای اجباری كه مربوط به مسئولیتهای اجتماعی و سازمانی مانند كار یا خانواده است، صورت می گیرد.
این نوع سفرها به علت اینكه زمان فراغت را شامل می شوند دلپذیر و لذت بخش هستند. این نوع سفر از طریق مطالعات بودجه بندی زمانی یا درك میزان آزادی در انتخاب می توانند اندازه گیری شوند.
برنامه غذایی روزانه (Diet)
كه انواع مختلف و طیف وسیع و گسترده ای از غذاها را كه یك فرد در طول روز مصرف می كند را شامل می شود.یك دستور العمل سالم طیف گسترده ای از مواد را هم یه منظور فراهم كردن كلیه مواد لازم برای مقابله با بیماریها و هم برای رشد و نمو بدن شامل می شود.
بازاریابی مستقیم (Direct marketing)
نوعی روش بازاریابی می باشد كه با استفاده از یك یا چند رسانه با مخاطب ارتباط برقرار كرده و هدف آن دستیابی به یك بازار مشخص می باشد. این نوع بازاریابی دربرگیرنده هر دیدگاه بازاریابی می شود كه شامل ارتباط مستقیم فرد به فرد ، بین عرضه كننده و فروشنده می باشد . كه این دیدگاه ها عبارتند از : پست الكترونیكی مستقیم ، فروش تلفنی و یا فروش شخصی .
این روش می تواند به صورت جداگانه یا تركیبی یا سایر روش های پیشبردی به منظور رسیدن به اهداف بازاریابی مورد استفاده قرار بگیرد.
جایگزینی (Displacement)
جایگزینی فرآیندی است كه به تغییر جای چیزی اشاره می نماید. ممكن است گروهی از گردشگران جایگزین گروهی دیگر شوند و یا برخی از فعالیت های آنها جایگزین هم گردند. مردم محلی ، ساختمان ها و یا منابع طبیعی ( مانند حیات وحش ) ممكن است كه جایگزین شوند و یا اینكه از لحاظ ارزشی یا عادتی تغییر نمایند.
منابع:
1. دیکشنری پرفسور جعفر جعفری
2. کتاب واژگان تخصصی فراغت، گردشگری و هتلداری تالیف دکتر محمود ضیائی -روزبه میرزایی
3. سایت مرکز گردشگری علمی –فرهنگی دانشجویان ایران(ایستا)
